Ongekend grote interesse in bedrijfshuisvesting
Ruim een jaar na de eerste coronauitbraak is de interesse in commercieel vastgoed nog steeds ongekend groot. Wel fluctueert het aantal contactaanvragen voor makelaars. Het lijkt erop dat partijen zich nu oriënteren en de markt afwachten, zodat zij na crisis stappen kunnen zetten. Opvallend is het bijzonder lage aanbod aan bedrijfshuisvesting.
Ook in het eerste kwartaal van 2021 werden alle typen objecten op funda in business vaker dan ooit bekeken. Het aanbod is echter zeer laag: in maart 2021 stonden er 16% minder objecten op funda in business dan een jaar eerder.
Kantoren: partijen zijn huiverig
De populariteit van kleinere kantoorruimtes houdt aan: de meest bekeken categorie is die van kantoren tussen de 100 en 250 m2, gevolgd door kantoren tussen de 250 en 500 m2. Het totaal aantal kantoren dat werd bekeken in Q1 steeg ten opzichte van Q4 2020 met 7% en ten opzichte van Q1 2020 met maar liefst 20%. Voor de lagere metrages werd ook het meest contact opgenomen met de makelaar, al verschoof de focus van zoekers tegen het einde van het kwartaal duidelijk naar kantoren tussen de 250 en 500 m2. Het aantal contactaanvragen voor makelaars daalde ten opzichte van Q4 2020 met 8%, maar was wel 4% hoger dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. Ondanks de coronacrisis bleef het aanbod redelijk stabiel: het nam afgelopen jaar slechts 4% af.
‘Bedrijven realiseren zich dat ze flexibel moeten zijn en zoeken een korte looptijd’
Robert Kok, Director Business Development Offices bij Colliers, geeft aan dat partijen huiverig zijn: ‘De kantorenmarkt staat voor een groot deel stil. Veel bedrijven vragen zich af wat het nieuwe normaal wordt en wat de impact is op hun huisvesting. Totdat daar meer duidelijkheid over bestaat, staan we in de wachtstand. Op korte termijn neemt de vraag toe, omdat veel organisaties behoefte hebben aan meer kantoorruimte door de 1,5-meterafstandsregel. Commitment aangaan voor een langere periode is in deze situatie best eng. Bedrijven durven wel iets vast te leggen, alleen bijvoorbeeld voor een jaar. Gebouweigenaren spelen daar goed op in. Zij realiseren zich dat ze flexibel moeten zijn: met een korte looptijd en extra (gedeelde) faciliteiten houden ze de bezettingsgraad goed en komen ze deze tijd door.’
Kantoor krijgt andere functie
Naast het zichtbare aanbod op funda in business is er volgens Kok ook kantoorruimte beschikbaar die niet direct terug te zien is: ‘Corporates die op de groei hadden gehuurd, gebruiken waarschijnlijk niet alle ruimte nu meer mensen vanuit huis werken. De verwachting is dat deze medewerkers dat straks blijvend meer gaan doen. De vraag is of bedrijven ook daadwerkelijk minder vierkante meters gaan huren.’
Het kantoor krijgt een andere functie en verandert in het clubhuis van de organisatie: de plek waar mensen samenkomen, werken en elkaar inspireren. Agile werken in teams blijft populair en er komt meer ruimte voor individuele meetings, waar collega’s in alle rust een Teams/Zoom-meeting kunnen hebben met bijvoorbeeld opdrachtgevers of andere vestigingen. Het kantoor is blijvend, alleen verandert het van vorm.
Bedrijfsruimten: lage doorstroom
Een metrage tussen de 100 en 500 m2 blijft de populairste categorie onder zoekers naar bedrijfsruimten op funda in business. Alle bedrijfsruimten worden in Q1 2021 goed bekeken: ten opzichte van Q4 2020 7% beter en ten opzichte van Q1 2020 zelfs 46% beter. Het aantal contactaanvragen voor makelaars schommelt. In Q1 2021 waren dat er minder dan in Q4 2020 (-8%), maar het aantal contactaanvragen lag wel een stuk hoger dan in Q1 2020 (+38%).
‘Door de schaarste is het verschil tussen een bestaand en een nieuw bedrijfsobject te groot geworden’
Het aanbod bedrijfsruimten keldert enorm: die daling begon in juli 2019 en op dit moment staat er maar liefst 30% minder bedrijfsruimte op funda in business dan in maart 2020. Makelaar Roy Duijn (Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars) wijt dit aan de lage doorstroom door de hoge kosten van nieuwbouw: ‘De coronacrisis heeft in alle sectoren impact, maar voor bedrijfsruimten is de kloof tussen nieuwbouw en bestaande bouw ingrijpender. Op dit moment is er al anderhalf jaar nauwelijks beweging in de markt: partijen blijven zitten waar ze zitten, iedereen roeit met de riemen die hij heeft. Bedrijven huren links en rechts wat bij om zich staande te houden. Gebruikers die nieuwbouw overwegen, schrikken van de grond- en bouwkosten en besluiten dan toch maar naar bestaande bouw te kijken. En dan lijkt iedereen wel hetzelfde te willen: iets ouds, met een industriële sfeer, een goede bereikbaarheid en volop mogelijkheden. Door de schaarste wordt de markt gedwongen tot nieuwbouw, maar het verschil tussen een bestaand en een nieuw bedrijfsobject is te groot geworden.’
Winkels: impact corona vooral bij grote retailers
De animo voor winkelruimtes op funda in business bleef in Q1 2021 voor alle metrages ongeveer hetzelfde als in Q4 2020, een klein dipje in februari daargelaten. Ten opzichte van Q1 2020 werden winkels 13% vaker bekeken. Het aantal contactaanvragen voor makelaars steeg ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar met 4%, maar in vergelijking met Q4 2020 daalde het juist met 18%.
Opvallend is dat het aanbod van winkelruimtes op funda in business nu 22% lager ligt dan een jaar geleden, terwijl je juist meer beschikbare winkelruimte zou verwachten door een periode van gedwongen sluiting. Kevin van Rooij (Van Rooij Bedrijfsmakelaars) zegt daarover: ‘Inderdaad zie je op A-locaties zoals de Kalverstraat een stijging in het aanbod en een verminderde vraag, terwijl er jarenlang weinig aanbod beschikbaar was. Maar het effect van de crisis op de grote retailers is heel anders dan op het mkb. Bij (inter)nationale retailers op A-locaties nam de omzet vanaf maart 2020 sterk af, terwijl de hoge huren wel op een hoge passantenstroom gebaseerd zijn. Retailers verkochten al meer online, maar met de daling van het aantal passanten staat de huur van een A-locatie niet meer in verhouding tot de omzet. Deze retailers hebben een slecht boekjaar, vaak vanwege een grote al ingekochte voorraad, maar ze doen er alles aan om de locaties te behouden.’
Verschuiving naar ambachtelijke en gespecialiseerde winkels
Er zijn vooral ontwikkelingen op de B- en C-locaties: waar voorheen retailers dominanter in het straatbeeld aanwezig waren, ziet Van Rooij een opmars vanuit het mkb. ‘Er staat een nieuw soort ondernemer op, die specialistische producten aanbiedt, beleving centraal stelt en oog heeft voor marketing. In de aanloopstraten, maar ook in buurtwinkelcentra durven zij het aan om winkels te openen waar de klant het persoonlijke contact vindt waar hij door corona misschien nog meer aan hecht. Op retailgebied werd jarenlang alles onpersoonlijker, maar nu kiezen mensen er steeds vaker voor om lokaal te kopen bij zaakjes met specialistische producten. Ook op het gebied van persoonlijke verzorging schieten zaakjes als paddenstoelen uit de grond: schoonheidsbehandelingen combineren deze winkeliers handig met online platforms. Op alle fronten verschuift de markt dus. We gaan terug naar het kleine, ambachtelijke, wat binnensteden gevarieerder en aantrekkelijker maakt.’
Bron: Funda in Business
