Verhuur kantoren en winkels in lift, tekort aan bedrijfsruimte
In het derde kwartaal van 2021 is meer kantoor- en winkelruimte verhuurd dan in het kwartaal ervoor. De opname van kantoorruimte groeide met 27% en winkelruimte liet een plus van 21% zien. Beide sectoren profiteren van het herstel en het ‘nieuwe normaal’ door de verruiming van de Corona-beperkingen. De opname van bedrijfsruimte in het derde kwartaal 2021 laat een daling zien van 15% in vergelijking met een kwartaal eerder. Een tekort aan geschikt aanbod is hiervan de oorzaak. Dit blijkt uit een analyse van NVM-datadochter brainbay op basis van cijfers van NVM Business.
Sander Heidinga, voorzitter NVM Business: “De kantoren- en winkelmarkt laten in het derde kwartaal van 2021 een goed herstel zien. Met de gestegen opname in de kantorenmarkt ontwikkelt zich een nieuwe verhouding tussen kantoor- en thuiswerken.
De winkelmarkt toont ook een duidelijke plus. Het bevestigt dat Nederland, en daarmee de vastgoedmarkt, weer flink in beweging komt. In de bedrijfsruimtemarkt daalt de opname doordat het actuele aanbod niet voldoende aansluit op de vraag. Logistiek vastgoed, zowel groot als klein, is populair.
In de beleggingsmarkt is opvallend dat kantoorruimte in het derde kwartaal 2021 opnieuw het grootste segment is. Verder valt op dat particuliere beleggers meer beleggen; hun investeringsvolume groeide met ruim 33%”.
Kantoren
In het derde kwartaal van dit jaar is ongeveer 268 duizend m2 kantoorruimte opgenomen. Dit is een stijging van 27% in vergelijking met het kwartaal ervoor en een direct gevolg van transacties met een groter aantal vierkante meters.
De dynamiek is vooral te vinden in de hoek van startups en scale-ups. Ook de vraag naar flexkantoren neemt toe volgens de NVM-makelaars. Corporates en andere grote kantoorgebruikers zoeken -door Corona- nog vaak naar een geschikte werkvorm. Centrale vraag daarbij is hoe de rol en functie van het kantoor in de toekomst vorm krijgt.
Winkels
Op de winkelmarkt werd in het derde kwartaal van 2021 ook flink meer vierkante meters opgenomen (+21%). Het opheffen van allerlei Corona-beperkingen zorgt voor meer dynamiek, waarbij de groei het sterkst is bij de kleinere metrages.
Makelaars zien de vraag naar grote winkelmetrages juist afnemen. De vraag naar maximale flexibiliteit en kortere huurperioden is toegenomen. Ondanks de gestegen opname groeide de leegstand en net als vorig kwartaal houdt de tweedeling aan. Voor winkels voor dagelijkse boodschappen in wijkwinkelcentra zijn de geluiden positief. Voor winkels in binnensteden met een minder alledaags productaanbod stabiliseert of daalt de vraag.
Bedrijfsruimten
De opname in de bedrijfsruimtemarkt is met ruim 1,4 miljoen m2 juist 15% minder dan een kwartaal eerder. De vraag is gestegen in alle segmenten van de bedrijfsruimtemarkt. De tekorten leiden ertoe dat ook incourant vastgoed goed wordt verhuurd.
De grote vraag in combinatie met het tekort aan geschikt aanbod leidt tot prijsstijgingen. Logistiek vastgoed blijft populair. De vraag blijft goed naar zowel grootschalig als kleinschalig logistiek vastgoed (city hubs/last mile). Circa 9,5 miljoen m2 aan bedrijfsruimte is direct beschikbaar. Daarvan is 20% al 3 jaar of langer op de markt. Door de aanhoudende vraag kan worden verwacht dat dit langzaam gaat afnemen.
Beleggingsmarkt
Het beleggingsvolume is in het derde kwartaal 2021 flink gegroeid in vergelijking met een kwartaal eerder. In totaal is circa 2,9 miljard euro geïnvesteerd in commercieel vastgoed. Vooral kantoorruimte was in trek als belegging terwijl beleggingen in logistieke en industriële panden door een krap aanbod juist afnamen.
De trend van dalende aanvangsrendementen heeft ook in het derde kwartaal doorgezet. NVM Business ziet een stijging van beleggingen door particuliere beleggers. Deze beleggers stappen in de commercieel vastgoedmarkt door de lage rentestand en het tekort aan interessant woningaanbod.
Perspectief
Sander Heidinga ziet drukke tijden aankomen voor de makelaardij: “Nu de economie weer helemaal open is en de groei toeneemt, gaan ondernemers hun beslissingen niet langer uitstellen en stappen zetten. Ik verwacht dan ook hogere opnamevolumes in de komende kwartalen.
Niet alleen het gebrek aan bouwgrond is een zorgpunt. Ook een vlotte verkrijging van vergunningen en energie-aansluitingen vertraagt door capaciteitsgesprek bij overheden en andere instanties”.
Bron: NVM
